TRỌNG NGHĨA / RFI
Nhật, Hàn bất hòa, Mỹ bất an
.
Châu Á hôm nay, 04/01/2019, khá được báo Pháp, chú ý đặc biệt là thành tích khoa học của Trung Quốc trong việc chinh phục mặt trăng vừa được Bắc Kinh loan báo hôm qua. Không thời sự bằng, nhưng đáng chú ý là bài phóng sự của Le Monde về khả năng luật Hồi Giáo Charia sắp được áp dụng tại Brunei, và nhất là quan hệ căng thẳng trở lại giữa Nhật Bản và Hàn Quốc khiến cho đồng minh của hai nước là Hoa Kỳ cảm thấy bất an.
Trong bài viết ở trang Quốc Tế mang tựa đề « Một sự cố trên biển khơi dậy căng thẳng giữa Nhật Bản và Hàn Quốc », Philippe Mesmer, thông tín viên báo Le Monde tại Tokyo, đã đi sâu vào giải thích những nguyên nhân dẫn đến trận khẩu chiến dữ dội đang diễn ra giữa Tokyo và Seoul, với Nhật Bản bị tố cáo là cố tình gây sự.
Nhật và Hàn tố nhau là có hành động nguy hiểm trên biển
Báo Le Monde đã nhắc lại sự cố xẩy ra ngày 20/12/2018 trên Biển Nhật Bản (mà Hàn Quốc gọi là Biển Đông), khi một trinh sát cơ Kawasaki P-1 của Nhật Bản bay đến gần một khu trục hạm Hàn Quốc.
Phía Tokyo đã tố cáo việc chiến hạm Hàn Quốc chốt radar điều khiển hỏa lực trên chiếc phi cơ Nhật Bản – có nghĩa là đã có động thái nhắm bắn. Seoul đã bác bỏ cáo buộc trên, và tố cáo ngược lại là Tokyo đã « bóp méo sự thật », trong lúc chính máy bay tuần tra của Nhật đã gây nguy hiểm khi bay sát trên đầu tàu của Hàn Quốc.
Sự cố ngày 28/12 xẩy ra ít lâu sau khi Tokyo ngày 13/12 đã cực lực đả kích các cuộc tập trận quân sự của Hàn Quốc gần quần đảo Dokdo, do Seoul kiểm soát nhưng bị Nhật Bản đòi chủ quyền (với tên gọi Takeshima). Lời đả kích của Tokyo lần này khác thường, vì trong những năm gần đây, Hàn Quốc vẫn thường có những cuộc tập trận tương tự, nhưng Nhật Bản không hề phản ứng dữ dội như vậy.
Một chuỗi xung khắc
Theo Le Monde, thái độ bất mãn của Nhật Bản bắt nguồn việc từ việc chính quyền của tổng thống Hàn Quốc Moon Jae In, vào tháng Bảy, đã đòi xét lại thỏa thuận đạt được năm 2015 giữa thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe, và cựu tổng thống Park Geun Hye(2013-2017) về việc giải quyết vĩnh viễn « vấn đề phụ nữ giải sầu ».
Một lý do khác khiến Nhật Bản giận dữ là hai phán quyết vào tháng 10 và tháng 11 của Tòa Án Tối Cao Hàn Quốc, buộc các tập đoàn Nhật Bản Nippon Steel & Sumitomo Metal và Mitsubishi Heavy Industries là phải bồi thường cho các công nhân Hàn Quốc bị cưỡng bức lao động thời Thế Chiến Thứ Hai.
Theo ghi nhận của Le Monde, phía Nhật Bản có dấu hiệu chủ động gây nên căng thẳng, với thủ tướng Shinzo Abe đóng một vai trò tích cực trong vụ việc.
Báo chí Nhật Bản đã tiết lộ rằng chính Shinzo Abe đã ra lệnh cho công bố đoạn video, được mô tả là bằng chứng về hành vi nguy hiểm của Hàn Quốc, bất chấp hai cuộc gặp song phương với Seoul về vấn đề này, và ý kiến dè dặt của bộ Quốc Phòng Nhật. Đối với tờ báo Pháp, các khó khăn chính trị nội bộ của đương kim thủ tướng đã thúc đẩy ông làm căng với Hàn Quốc.
Theo Le Monde, do việc tỉ lệ được lòng dân của ông đang giảm mạnh, thủ tướng Abe có lẽ đang cố ve vãn các thành phần dân tộc chủ nghĩa, vốn là các cử tri cơ sở của ông, nhưng đang không hài lòng với chủ trương tiếp nhận nhiều lao động nhập cư của chính quyền.
Đồng minh Mỹ lo ngại
Căng thẳng giữa Seoul và Tokyo đã khiến giới phân tích quan ngại, trong bối cảnh cả hai đều là đồng minh thân thiết của Washington tại châu Á, hai nhân tố cần thiết để đối phó với các mối đe dọa hạt nhân và tên lửa của Bắc Triều Tiên cũng như việc Trung Quốc tăng cường các hoạt động quân sự.
Tokyo và Seoul đã từng ký nhiều thỏa thuận hợp tác song phương, trong đó có thỏa thuận GSOMIA về chia sẻ thông tin tình báo.
Ông Shin In Kyun, giám đốc một cơ quan tham vấn tại Seoul mang tên Mạng Lưới Quốc Phòng Hàn Quốc, ghi nhận : « Sự xấu đi trong quan hệ giữa Seoul và Tokyo có thể gây tổn hại cho quan hệ hợp tác ba bên với Hoa Kỳ trong địa hạt quốc phòng ».
Nguồn: RFI
