Lời tuyên bố của Bộ Thương mại TC đã được đưa ra nhiều giờ sau khi ông Trump thông báo áp thuế 10% lên hàng hóa trị giá gần US$ 200 tỷ nhập cảng từ TC, và đe dọa sẽ áp thuế lên 267 tỷ đôla hàng hóa nữa nếu TC trả đũa hành động của Hoa Kỳ.

Tuyên bố ngắn gọn không đưa ra chi tiết về kế hoạch của TC, nhưng trong cuộc họp báo thường nhật sau đó, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Cảnh Sảng nói rằng các bước đi của Mỹ mang lại tình trạng “bất định mới” trong những đàm phán giữa hai nước.

Reuters dẫn lời ông Cảnh Sảng nói: “TQ luôn khẳng định rằng cách đúng đắn duy nhất trong việc giải quyết tranh chấp thương mại Trung-Mỹ là thông qua đàm phán và tham vấn được tổ chức trên cơ sở bình đẳng, chân thành và tôn trọng lẫn nhau. Nhưng tại thời điểm này, mọi việc Hoa Kỳ làm không thể hiện sự chân thành hay thiện chí”.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại Giao TC không bình luận về “những giả thuyết” như những biện pháp mà Bắc Kinh có thể cân nhắc ngoài áp thuế quan đối với các sản phẩm Mỹ. Ông chỉ nói rằng các chi tiết đó sẽ được công bố vào thời điểm thích hợp.

Hôm 17/9, Tổng thống Trump cảnh báo nếu TC trả đũa với những biện pháp chống lại nông dân hoặc các ngành công nghiệp Mỹ, “chúng tôi sẽ lập tức theo đuổi giai đoạn ba, đánh thuế lên khoảng 267 tỷ đôla hàng nhập cảng”.

Đợt thuế mới nhất của Hoa Kỳ miễn trừ cho đồng hồ thông minh của Apple, Fitbit và các sản phẩm tiêu dùng khác như ghế ngồi trên xe hơi dành cho trẻ em. Nhưng nếu Mỹ thực thi các sắc thuế bổ sung, thì các biện pháp đó sẽ bao gồm mọi hàng hóa nhập cảng từ TC và các sản phẩm của Apple như iPhone và các sản phẩm cạnh tranh với nó có phần chắc sẽ không được miễn trừ.

Tháng trước, TC công bố một danh sách đề nghị đánh thuế trên 60 tỷ đôla hàng hóa của Mỹ, từ khí thiên nhiên hóa lỏng cho tới một số loại máy bay nhất định, nếu Washington kích hoạt mức thuế trên danh sách 200 tỷ đôla.

TC đang xem xét kế hoạch gửi một phái đoàn đến Washington để dự các cuộc đàm phán mới vì hành động của Hoa Kỳ, tờ Hoa Nam Buổi Sáng đưa tin hôm 18/9, dẫn nguồn tin chính phủ ở Bắc Kinh.

Áp thuế đối với các sản phẩm trên danh sách dài của Mỹ dự kiến sẽ bắt đầu vào ngày 24/9, nhưng mức thuế sẽ tăng lên tới 25% vào cuối năm 2018, cho phép các công ty Mỹ có thời gian điều chỉnh chuỗi cung ứng của họ sang các quốc gia khác.

Cho đến nay, Hoa Kỳ đã áp đặt thuế trên 50 tỷ đôla sản phẩm TC nhằm áp lực Bắc Kinh phải giảm thặng dư thương mại song phương và thực hiện những thay đổi sâu rộng về các chính sách thương mại, chuyển giao công nghệ và trợ cấp công nghiệp công nghệ cao.

Bắc Kinh đã trả đũa bằng các biện pháp tương ứng, nhưng một số nhà phân tích và doanh nghiệp Mỹ lo ngại TC có thể sẽ sử dụng các biện pháp khác như gây áp lực lên các công ty Mỹ đang hoạt động tại TC.

Một công chức cấp cao của thị trường chứng khoán TC nói những động thái của Mỹ sẽ không có tác dụng gì,  vì TC có nhiều công cụ về chính sách tiền tệ và tài chính để đối phó với những tác động đó. Bắc Kinh đã tăng cường chi tiêu cho cơ sở hạ tầng.

Reuters dẫn lời ông Fang Xinghai, Phó chủ tịch của cơ quan quy định các hoạt động thị trường chứng khoán TC, phát biểu tại một hội nghị ở phố cảng Thiên Tân: “Tổng thống Trump là một doanh nhân cứng rắn, ông ấy đang tìm cách tăng sức ép đối với TQ để có được những nhượng bộ trong các cuộc đàm phán với chúng tôi. Tôi nghĩ chiến thuật đó sẽ không hiệu quả”,

Mong manh đàm phán

Phát ngôn nhân ngoại giao TC: Cảnh sảng

Leo thang mới nhất về thuế quan của ông Trump đối với TC diễn ra sau nhiều vòng đàm phán không mang lại tiến bộ nào. Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ Steven Mnuchin tuần trước đã mời các viên chức hàng đầu TC dự các cuộc thảo luận mới, nhưng cho đến nay chưa có cuộc thảo luận nào được lên kế hoạch.

“Chúng tôi đã nói rất rõ rằng cần phải có thay đổi, và chúng tôi đã cho TC mọi cơ hội để đối xử công bằng hơn với chúng tôi”, ông Trump nói trong một tuyên bố. “Nhưng, cho đến giờ, TC vẫn không muốn đổi cách làm của mình”.

Tại diễn đàn ở Thiên Tân, ông Fang nói ông hy vọng hai bên có thể ngồi xuống nói chuyện, nhưng ông nói thêm rằng hành động mới nhất của Hoa Kỳ đã “phá hoại” bầu không khí.

Một giới chức cấp cao của chính quyền Trump nói với các phóng viên rằng Hoa Kỳ đã mở cửa cho khả năng đàm phán thêm với Bắc Kinh, nhưng không cho biết thêm chi tiết về thời điểm.

Cho đến nay, TC đã áp đặt hoặc đề xuất mức thuế đối với hàng hóa trị giá 110 tỷ đôla của Mỹ, đại diện cho phần lớn các sản phẩm nhập khẩu từ Mỹ.

“Căng thẳng trong hệ thống kinh tế toàn cầu thể hiện trong chiến tranh thương mại Mỹ-Trung đang phá vỡ nghiêm trọng chuỗi cung ứng toàn cầu”, Phòng Thương mại Liên minh châu Âu tại TC cảnh giác trong một tuyên bố hôm 18/9.

Đồng nhân dân tệ trượt giá so với đồng đôla trong ngày 18/9 sau khi có tin tức về các biện pháp mới của Mỹ. Đồng tiền của TC đã giảm giá khoảng 6% kể từ giữa tháng Sáu, bù đắp đáng kể cho mức thuế suất 10%.

Tiêu dùng công nghệ giảm

Văn phòng đại diện thương mại của Hoa Kỳ đã xóa 297 danh mục sản phẩm ra khỏi danh sách thuế được đề xuất mới nhất cùng với một số tập hợp con các danh mục khác.

Tuy nhiên, những điều chỉnh có ít tác dụng trong việc xoa dịu các nhóm công nghệ và bán lẻ, những người cho rằng người tiêu dùng Mỹ sẽ bị thiệt hại.

Ông Dean Garfield, Chủ tịch Hội đồng Công nghiệp Công nghệ Thông Tin, đại diện cho các công ty công nghệ lớn nói: “Quyết định của Tổng thống Trump… là vô trách nhiệm và sẽ gây tổn hại lâu dài cho các cộng đồng trên toàn quốc”.

Ông Kenneth Jarrett, Chủ tịch Phòng Thương mại Hoa Kỳ ở Thượng Hải, cho biết 3/4 số thành viên của tổ chức của ông sẽ bị ảnh hưởng bởi thuế quan, và họ sẽ không mang việc làm trở lại cho Hoa Kỳ.

Ông Jarrett nói: “Hầu hết các công ty thành viên của chúng tôi là ‘ở TQ, cho TQ’, bán hàng cho các công ty và người tiêu dùng TQ chứ không phải cho người Mỹ, và do đó rốt cuộc sẽ giúp đẩy mạnh nền kinh tế Mỹ”.

Reuters – VOA

Lời bàn:

Trần Minh: Chế độ độc tài cường thịnh bậc nhất một thời,  nhưng rốt cuộc phải bị sụp đổ đổ tan hoang phân ra từng mảnh hay ít nhất cũng bị mất đi một phần như Đế quốc Otoman, Liên-Xô, Hitler, Nhật…Riêng với Liên-Xô – thành trì của hệ thống XHCN thế giới, nhiều lĩnh vực kinh tế, văn hoá, khoa học – kỹ thuật…chỉ trong khoảng 4-5 thập niên sau Cách mạng Tháng 10 Nga,  năm 1917 đã vươn đến trình độ phát triển hàng đầu thế giới. Đặc biệt, một số lĩnh vực khoa học công nghệ cao như khoa học vũ trụ, khoa học quân sự… đã đạt tới trình độ hiện đại vượt cả Mỹ, Nhật Bản và nhiều cường quốc tư bản phương Tây khác đã có bề dày CNH, HĐHtrước Liên Xô tới 2-3 thế kỷ trước đó, thế nhưng sụp đổ tan ra từng mảnh không phải tác động bên ngoài, mà do tự hủy. TC sẽ không là ngoại lệ.