Thông điệp nào từ vụ khởi tố hai thứ trưởng Công an? (Phần 1, 2)

PHẠM CHÍ DŨNG

Không biết có phải dụng ý ‘kỷ niệm’ tròn một năm ngày Thượng tá tình báo công an Phan Văn Anh Vũ ‘ra đi tìm đường cứu nước’ khi bầu tâm huyết đó đã bị dẫn độ từ Singapore về Việt Nam hay không, vào trung tuần tháng 12 năm 2018 tân chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã chỉ đạo khởi tố hai thứ trưởng Bộ Công an là tướng Bùi Văn Thành và một tướng khác có tên đệm trùng với đảng chính trị đối lập Việt Tân ở hải ngoại mà chính quyền và công an Việt Nam căm thù đến tận xương tủy.

‘Kỷ niệm’ một năm

Nhưng khác hẳn vụ truy bắt Vũ ‘Nhôm’ tháng 12/2017 – 1/2018 mà khi đó người phát ngôn của Bộ Công an là Thiếu tướng Lương Tam Quang thậm chí còn ‘thề’ với phóng viên là ‘chưa có thông tin gì’ về vụ này, một điểm mang tính ‘cách mạng’ của quy trình “khởi tố để điều tra dấu hiệu phạm tội Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” hai tướng Bùi Văn Thành và Trần Việt Tân là trang tin điện tử của Bộ Công an vào lần này đã ‘chủ động thông tin’ với lý do bắt: hai quan chức này nằm trong diễn biến mở rộng điều tra vụ án lợi dụng chức vụ trong khi thi hành công vụ liên quan Phan Văn Anh Vũ và đồng phạm. Ông Thành bị khởi tố do những sai phạm khi làm Cục trưởng và ông Tân khi làm Tổng cục trưởng.

Nhưng rất có thể lý do trên chỉ mang tính danh nghĩa và/hoặc mang tính kỹ thuật trong chiến thuật điều tra và tố tụng hình sự, trong khi nguồn cơn thực chất của vụ khởi tố trên còn thâm sâu và ‘nhạy cảm chính trị’ hơn.

Bàn tay bí ẩn nào?

Bắt đầu từ tháng Tư năm 2017 và lan sang những tháng sau đó, một bàn tay bí ẩn đã tung lên mạng xã hội hàng loạt văn bản đóng dấu ‘MẬT’ và kể cả ‘TUYỆT MẬT’, mang danh nghĩa Bộ Công an liên hệ với nhiều cơ quan và tổ chức, chủ yếu với chính quyền TP.HCM để giới thiệu Công ty Nova 79 của Thượng tá tình báo công an Phan Văn Anh Vũ (tức Vũ ‘Nhôm’) là ‘công ty bình phong’. Dựa vào những văn bản này, Vũ ‘Nhôm’ đã tiến hành các phi vụ làm ăn mua rẻ bán đắt liên quan đến nhiều khu ‘đất vàng’ ở Đà Nẵng, Sài Gòn và một số tỉnh thành khác. Chỉ trong một thời gian ngắn, Vũ ‘Nhôm’ đã gom được một số lớn bất động sản đắt giá và được đồn đoán là một trong những quan chức giàu nhất Việt Nam với tài sản vừa bất động sản vừa cổ phiếu và tiền mặt có thể lên đến 50.000 tỷ đồng Việt (khoảng 2,3 tỷ USD), và đương nhiên phải chịu chung chi cho cấp trên không ít.

Theo các văn bản được công bố trên mạng xã hội, hai quan chức Bộ Công an ký tên nhiều nhất vào các văn bản của bộ này giới thiệu cho Vũ ‘Nhôm’ đi ‘quan hệ’ là Thượng tướng, thứ trưởng Trần Việt Tân và Trung tướng, thứ trưởng Bùi Văn Thành.

Một số dư luận cho rằng số văn bản mà các ‘tham tướng’ đã nhúng bút lên đến 12 công văn, trong số đó còn có cả chữ ký của một thứ trưởng công an đang được Nguyễn Phú Trọng – nhân vật đã ‘tự cơ cấu’ vào Thường vụ đảng ủy công an trung ương vào tháng 10 năm 2016 và dù chỉ là ủy viên của tổ chức này nhưng luôn nghiễm nhiên ngồi ghế giữa trong các cuộc họp của Thường vụ đảng ủy công an trung ương – rất sủng ái và thậm chí còn có hơi hướng được cải tổ thay cho bộ trưởng đương nhiệm là Tô Lâm.

Cho tới nay, không ai biết bàn tay bí ẩn nào đã tung các văn bản có chữ ký của hai tướng Bùi Văn Thành và Trần Việt Tân lên mạng xã hội, cho dù hầu hết dư luận đều khẳng định rằng không thể có ‘thế lực thù địch’ nào sở hữu nhiều tài liệu bí mật quốc gia đến thế, mà chắc chắn phải là một bàn tay, nếu không muốn nói là cả một thế lực chính trị đủ mạnh đằng sau bàn tay đó, đã tiến hành phi vụ này.

Không ít người đã nghĩ đến ‘tác giả’ của phi vụ trên chính là Tổng cục 2, tức Tổng cục Tình báo quân đội, hoặc nếu không phải danh chính ngôn thuận đại diện cho cơ quan này thì cái bàn tay bí ẩn đó cũng thuộc về một nhóm nào đó của tổng cục này.

Mặc dù vào thời gian các văn bản này được tung lên, một số dư luận viên (không biết thuộc phe phái chính trị nào) đã nhảy dựng lên mà tố cáo đó là những văn bản giả, nhưng cũng cho tới nay, Bộ Công an hoàn toàn không có bất kỳ phản ứng (công khai) nào trước những văn bản được cho là của bộ này tung ra trên mạng xã hội. Và không những không hề phản ứng, kể từ tháng 7 năm 2018 Bộ Công an còn như thể chứng thực cho những văn bản trên bằng cách gật đầu trước ý chỉ của Thường trực Ban bí thư và Ủy ban Kiểm tra trung ương về vụ kỷ luật đảng và giáng chức hai tướng Bùi Văn Thành và Trần Việt Tân, để khởi tố 5 tháng sau đó.

Thông điệp kỷ luật quân đội để ‘đốt’ công an

Vụ kỷ luật hai tướng Thành và Tân diễn ra cùng với vụ kỷ luật hai ‘tham tướng’ quân đội là Thượng tướng Phương Minh Hòa và Trung tướng Nguyễn Văn Thanh, còn vụ kỷ luật tướng quân đội xảy ra sau vụ bắt Út trọc và trong chiến dịch “làm sạch quân đội” của Nguyễn Phú Trọng.

Ý đồ và cũng là một thông điệp khi đó của Nguyễn Phú Trọng đã hiện dần theo thời gian và được chứng thực đến gần đây, đặc biệt sau cái chết của Trần Đại Quang: thi hành kỷ luật tướng quân đội để “đốt” tiếp tướng công an. Hoặc hiểu một cách bình dân hơn: tướng quân đội mà còn bị tống vào “lò” thì các loại tướng lĩnh tham nhũng ở Bộ Công an càng chẳng có lý do gì để thoát tội.

Trong những tháng đầu năm 2018, đã có hai viên tướng công an bị khởi tố và tống giam là Thiếu tướng Nguyễn Thanh Hóa – cục trưởng Cục Phòng Chống Tội Phạm Công Nghệ Cao của Bộ Công An, và Trung tướng Phan Văn Vĩnh – cựu tổng cục trưởng Tổng Cục Cảnh Sát, từng một thời là cấp trên trực tiếp của Nguyễn Thanh Hóa. Vụ án này không những liên đới trực tiếp đến câu chuyện “công an bảo kê đường dây đánh bạc công nghệ cao,” mà vào thời gian đó còn có thông tin cho biết máy chủ của đường dây này “nằm sát Bộ Công An.” Cuối năm 2018, cả hai viên tướng này đều phải nhận mức án gần một chục năm tù giam cho mỗi kẻ.

Cũng trong những tháng đầu năm 2018, còn có một viên tướng khác – Phan Hữu Tuấn, cựu Phó Tổng cục trưởng Tổng cục tình báo Bộ Công an đã nghỉ hưu – bị Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an khởi tố và tống giam về hành vi “Cố ý làm lộ bí mật nhà nước”. Cùng bị bắt với tướng Tuấn trong đợt này là Nguyễn Hữu Bách, cán bộ Bộ Công an, cũng về hành vi “Cố ý làm lộ bí mật nhà nước”.

Đến tháng 7 năm 2018, Bộ Chính trị họp kín và kết luận về ‘đồng chí Bùi Văn Thành’, trong đó có một nội dung dù được nêu mơ hồ nhưng rất gạch dưới là “vi phạm các quy định về bảo vệ bí mật nhà nước và Quy chế làm việc của Bộ Công an”, còn ‘đồng chí Trần Việt Tân’ thì “ký một số văn bản vi phạm quy định về bảo vệ bí mật nhà nước, gây hậu quả rất nghiêm trọng, ảnh hưởng rất xấu đến uy tín của ngành công an”.

Có thể cho rằng nội dung trên là chỉ dấu lộ diện đầu tiên, để khi khớp nối với việc Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an tung ra lệnh khởi tố Phan Văn Anh Vũ về hành vi “Cố ý làm lộ tài liệu bí mật nhà nước” vào tháng 12 năm 0218 – một động thái lạ, cả hai viên tướng Bùi Văn Thành và Trần Việt Tân rất có thể đã trở thành những cái đỉnh còn thiếu của một đa giác nhiều đỉnh mà phe đảng đang săn tìm ẩn số còn lại.

Nếu vào tháng 4 năm 2018 là lúc Phan Hữu Tuấn, cựu Phó Tổng cục trưởng Tổng cục tình báo Bộ Công an đã nghỉ hưu – bị bắt về hành vi “Cố ý làm lộ bí mật nhà nước”, mới chỉ xuất hiện tam giác với ba đỉnh là Phan Hữu Tuấn – Nguyễn Hữu Bách – Phan Văn Anh Vũ, thì sau khi hai viên tướng thứ trưởng Bộ Công an là Bùi Văn Thành và Trần Việt Tân chính thức bị khởi tố tuy chưa bị bắt vào tháng 12 năm 2018, vụ “Cố ý làm lộ bí mật nhà nước” ở bộ này đã xuất hiện ít nhất một đa giác với 5 đỉnh: Bùi Văn Thành – Trần Việt Tân – Phan Hữu Tuấn – Nguyễn Hữu Bách – Phan Văn Anh Vũ.

Đa giác 5 đỉnh

Tất cả đều là người của Tổng cục Tình báo Bộ Công an. Tổng cục này đã bị xóa sổ trong đề án ‘tái cơ cấu Bộ Công an’ mà về thực chất là một chiến dịch ‘thay máu’ bộ này diễn ra vào tháng 3 năm 2018 – một thắng lợi lớn của Nguyễn Phú Trọng mà khi đó còn là tổng bí thư chưa giành được chức chủ tịch nước. Trong khi đó, các tổng cục và đặc biệt là Tổng cục Tình báo quân đội của Bộ Quốc phòng vẫn ‘ung dung tự tại’.

Dấu hỏi lớn là “bí mật nhà nước” nào đã bị cố ý làm lộ bởi ba quan chức trên?

Vào cuối tháng 12 năm 2017, vào lúc Vũ “Nhôm” – tức Thượng tá công an Phan Văn Anh Vũ đào tẩu và bị phát lệnh truy nã quốc tế, có một chi tiết “lạ”: trong khi báo chí nhà nước ồn ào đưa tin về rất nhiều dự án đất đai và nhà công sản mà Phan Văn Anh Vũ đã trục lợi chính sách để có được và làm giàu bất chính, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an lại tung ra lệnh truy nã đối với Phan Văn Anh Vũ và khởi tố Vũ do có hành vi “Cố ý làm lộ tài liệu bí mật nhà nước”.

Nếu quả thực Phan Văn Anh Vũ có tài liệu bí mật và chủ ý làm lộ tài liệu bí mật ấy, tài liệu này có thể được chỉ đạo cung cấp bởi các tướng Bùi Văn Thành, Trần Việt Tân, Phan Hữu Tuấn, còn cán bộ Nguyễn Hữu Bách là người trực tiếp chuyển giao tài liệu.

Có thể là tài liệu nào?

Vào thời gian Phan Văn Anh Vũ bị truy nã, đã xuất hiện một luồng dư luận cho rằng Vũ có trong tay danh sách màng lưới tình báo viên cùng danh sách các công ty bình phong và công ty sân sau của ngành công an đang hoạt động ở trong và ngoài nước. Nếu bản danh sách này bị lộ ra thì đó sẽ là một chấn động không chỉ đối nội mà còn đối ngoại và mang tầm cỡ quốc tế, khiến không chỉ Tổng cục Tình báo mà cả Bộ Công an cũng “đi đứt”.

Tuy nhiên, cho tới nay vẫn chưa có dấu hiệu nào cho thấy có một danh sách như thế được công khai hóa trên mạng xã hội hay được đề cập bởi báo chí quốc tế.

Trong khi đó, thực tế có thể hình dung ngay là trong tay Vũ “Nhôm” rất có thể đã nắm được những tài liệu mà khiến nhiều quan chức đang mất ngủ có thể là những tài liệu mang tính bằng chứng về mối quan hệ ngầm trong giới quan chức lãnh đạo, những phi vụ “xămxônai” (cách gọi loại vali chứa đầy đô la) mà các quan chức “lại quả” cho nhau, hoặc những hình ảnh sống động về giới quan chức đã thác loạn với gái trên giường… Những tài liệu và bằng chứng này chắc hẳn là nhiều hoặc rất nhiều mà Vũ “Nhôm” đã khai báo với cơ quan điều tra kể từ khi bị dẫn độ từ Singapore về Việt Nam vào đầu tháng Giêng năm 2018 đến nay.

Nhưng có lẽ “bí mật nhà nước” được hình dung bị lộ lọt rõ hơn cả là “Báo cáo tin tình báo”.

Một chi tiết liên quan vụ Vũ “Nhôm” nhưng có vẻ ít được dư luận chú ý là chỉ ít ngày sau khi Vũ “Nhôm” bị đặt vào lệnh truy nã, trên mạng xã hội bất thần hiện ra một tài liệu mang tên “Báo cáo tin tình báo”. Không biết tài liệu này có tính xác cứ nào hay không và nếu có thì xác cứ đến mức độ nào, nhưng địa chỉ được cho là phát hành nó là Tổng cục 2 (Tổng cục Tình báo) – Bộ Quốc phòng, ký tên Trung tướng Phạm Ngọc Hùng – Tổng cục trưởng Tổng cục Tình báo.

Bản “Báo cáo tin tình báo” trên dài đến 4 trang, đặc biệt đề cập về Vũ “Nhôm” và “phe cánh chính trị” không chỉ ở Đà Nẵng mà còn lên đến “trung ương”, cùng mối quan hệ của Vũ “Nhôm” với một số nhân vật và quan chức khác.

Nếu đọc kỹ bản báo cáo trên thì có thể nhận ra một số “biện pháp nghiệp vụ” mà cơ quan được cho là Tổng cục 2 quân đội đã áp dụng để theo dõi Vũ “Nhôm”.

Vậy phía quân đội đã phản ứng thế nào với tài liệu hiếm có trên?

Thông thường, việc xuất hiện một tài liệu nghiệp vụ chuyên sâu cùng độ bảo mật cao như vậy là một sự kiện “động trời” trong ngành tình báo, phải khiến cho đương sự là Tổng cục 2 “nhảy nhổm lên”, để ngay lập tức có hành động “phản bác các luận điệu sai trái” trên mạng xã hội, nhất là khi Tổng cục Chính trị Bộ Quốc phòng đã khoe khoang về “lực lượng 47” có đến 10.000 dư luận viên vào cuối năm 2017.

Nhưng rất lạ lùng là cho tới nay, đã nhiều tháng trôi qua kể từ thời điểm hiện ra “Báo cáo tin tình báo” trên, người ta vẫn chưa thấy Bộ Quốc phòng tổ chức họp báo hay có công bố nào để phản bác tính vô xác cứ của tài liệu này.

Mà như vậy, ngày càng xác cứ rằng “Báo cáo tin tình báo” trên là có thực.

Phải chăng Phan Văn Anh Vũ và những quan chức Tổng cục tình báo Bộ Công an đã chủ đích tung tài liệu trên lên mạng xã hội để “chơi lại” Tổng cục 2 quân đội?

Thông điệp ‘hồi tố’?

Không biết vô tình hay hữu ý, chỉ sau sự kiện ‘chủ tịch nước Trần Đại Quang chẳng may qua đời dù đã được tận tình cứu chữa’, hàng loạt vụ việc mà trước đó tưởng như bế tắc và chìm xuồng như vụ Nguyễn Hữu Tín – Phó chủ tịch TP.HCM, vụ ‘thế lực và đường dây nào bảo kê cho Trịnh Xuân Thanh bỏ trốn ra nước ngoài’, và mới đây nhất là vụ Trần Bắc Hà, mới được hồi tố. Nguyễn Hữu Tín chính thức bị bắt, người đầu tiên trong ‘đường dây Trịnh Xuân Thanh’ là Đường Hùng Cường cũng đã bị bắt, sau đó là trùm tài phiệt kiêm ‘chính khách’ lưu manh Trần Bắc Hà, rồi đến cựu phó chủ tịch chính quyền TP.HCM Nguyễn Thành Tài, và bây giờ là là hai thứ trưởng công an Bùi Văn Thành và Trần Việt Tân.

17 năm sau vụ một thứ trưởng Bộ Công an là Bùi Quốc Huy bị bắt và phải nhận án tù vì bảo kê cho đường dây đánh bạc của Năm Cam ở Sài Gòn, vụ khởi tố Bùi Văn Thành và Trần Việt Tân là lần thứ hai mà cấp thứ trưởng Bộ Công an ‘thọ nạn’.

Cả Bùi Văn Thành và Trần Việt Tân lại đều là hai quan chức được phong tướng dưới thời ‘Anh Ba X’, tức Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và Bộ trưởng công an Trần Đại Quang.

Chẳng khó khăn lắm để hình dung ra một logic: vào năm 2001 là cái thời mà nạn tham nhũng chỉ bằng một phần nhỏ so với hiện nay mà Bùi Quốc Huy còn phải đi tù, chẳng có lý gì hai ‘tham tướng’ Bùi Văn Thành và Trần Việt Tân lại được ‘tại ngoại hầu tra’. Việc chính thức tra tay vào còng của hai quan chức này chỉ còn là vấn đề thời gian.

Nếu vụ ‘bắt Trần Bắc Hà’ vào cuối tháng 11 năm 2018 đã chuyển một thông điệp lớn đến trước cửa nhà ‘Anh Ba X’ rằng cựu thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng không an toàn hay không thể yên phận ‘làm người tử tế’, vụ khởi tố Bùi Văn Thành và Trần Việt Tân cũng có thể phát ra một thông điệp khác: đã đến thời mà không ít ‘tham tướng’ của ‘cánh Nguyễn Tấn Dũng’ và ‘dây Trần Đại Quang’ bị ‘hồi tố’.

Thông điệp trên, nếu quả có thực, đang phù hợp với những đồn đoán có thực lâu nay về mối quan hệ được xem là ‘hữu cơ’ giữa Trần Đại Quang và Nguyễn Tấn Dũng.

Một hệ quả chắc chắn đang và sẽ xảy ra là vào thời ‘Hậu Quang’, một phần lớn, nếu không nói là toàn bộ ê kip trước đây từ thời Trần Đại Quang còn là bộ trưởng công an sẽ được đặt trên ‘đầu ruồi’ của Văn phòng chủ tịch nước. Tất cả những kẻ nào chưa kịp ‘ra đi tìm đường cứu nước’ đã và sẽ phải chịu chung số phận tê tái, nhẹ thì mất sạch theo cách ‘quan nhất thời dân vạn đại’, nặng dĩ nhiên khó tránh họa ‘cẩu đầu trảm’.

Nguồn: Phạm Chí Dũng’s Blog / VOA